Hoe ziet jouw werkdag eruit?
"Elke werkdag is anders omdat ik twee heel verschillende functies naast elkaar heb. Zo ben ik als mortuarriummedewerker een week per maand dag en nacht oproepbaar in het mortuarium in het Reinier de Graaf ziekenhuis. Ik breng de overledene van de verpleegafdeling naar het mortuarium. Ook krijg ik een melding als er iemand wordt binnengebracht die door een ongeval of in de ambulance is overleden. Mijn taak is ervoor te zorgen dat de overledene er schoon en netjes uitziet. Daarbij horen ook het hechten van wonden en het verwijderen van katheters, infusen en pacemakers. Wij noemen dat noodzakelijke zorg. Ik vind het heel fijn om mensen die verzorging te geven. Dan praat ik wat tegen de overledene en vertel ik wat ik ga doen, zoals ik dat in de verpleging ook altijd deed. Verzorging die de familie verder wil, zogenoemde wenselijk zorg, zoals netjes aankleden en eventueel opmaken, gebeurt bij de uitvaartonderneming die de familie heeft ingeschakeld. Het zou vervelend zijn als wij iemand baard eraf hebben geschoren, terwijl hij altijd een driedagenbaardje droeg. Als ik klaar ben met de verzorging dan koelen we het lichaam tot een uitvaartonderneming de overledene komt halen."
Wat houdt je tweede functie in?
"Toen ik solliciteerde bij het mortuarium, kreeg ik de functie van gastvrouw erbij. Gastvrouw ben je in de tijd tussen het overlijden en de uitvaart. Dat is echt mensenwerk. Je bent er voor de familie wanneer die een bezoek brengt aan hun dierbare. Mensen maken veel mee in een korte periode. Bij mij kunnen ze hun vragen en wensen kwijt. Ik zorg altijd dat ik weet met wie ik te maken heb, zodat ik de familie zo goed mogelijk op hun gemak kan stellen en kan ondersteunen. Denk ook aan praktische vragen als: Moeten de sieraden om blijven? Wil iemand een haarlokje? Wanneer sluiten we de kist? Ik nodig nabestaanden ook altijd uit om vooral hun kinderen mee te nemen - afscheid nemen is ook voor hen belangrijk. De condoleance doen we meestal met z'n tweeën. Vooraf zorgen we dat de bloemstukken netjes bij de overledene staan. Als de gasten komen, begeleiden we hen naar de familie en schenken we een kopje koffie voor hen in."
Waarom doe je dit werk?
"Ik ben een zorgzaam type en ik heb altijd iets met de dood gehad, vraag me niet waarom. Met de dood ben ik vertrouwd geraakt in het verpleeghuis waar ik 20 jaar werkte. Daar hoorde destijds de laatste zorg - na het overlijden - ook bij. Je leert dat sterven bij het leven hoort. Elk overlijden en elke overledene is anders, dat maakt het boeiend. Soms heb ik de familie in het ziekenhuis ontmoet, vlak na het overlijden. Het is fijn om hen als gastvrouw weer tegen te komen. Meestal zijn de mensen heel dankbaar, dat is hartverwarmend. Zelf ben ik ook dankbaar dat ik dit mag doen."
Wat raakt je het meest in je werk?
"Kinderen blijven je altijd bij. Of het nu overlijdt na een ziekbed of door een ongeval, je hart breekt. Een kind hoort niet in een koeling: dat druist tegen al je gevoel in. Als iedereen weg is, dan laat ik wel een traantje. Ik kan ermee omgaan, maar vergeten doe ik het nooit."
- Tekst Monique Linnemann Fotografie Studio Oostrum