Op stap door Den Haag
Herinneringen aan de zuivelindustrie in Den Haag
De Sierkan alias 's-Gravenhaagsche Melkinrichting
Lange tijd was de melk die mensen kochten van slechte kwaliteit. Ze werd afgeroomd of verdund met water en de hygiëne liet te wensen over. In de tweede helft van de 19de eeuw drong het besef door dat de productie en verkoop van melk beter moest. Dat leidde in 1878 tot de oprichting van de ’s-Gravenhaagsche Melkinrichting, later bekend als ‘De Sierkan’, die als doel had ‘den verkoop van zuivere, onvervalschte, niet afgeroomde en niet verdunde melk’. Om de belofte van kwaliteit waar te maken, had dit bedrijf boerderijen, zuivelfabrieken en winkels in eigen beheer. Bij het 50-jarig bestaan in 1928 waren er meer dan 50 winkels en kiosken in Den Haag en omstreken. In de zomer had De Sierkan ook nog drie strandtenten. Aan de Schoolstraat 13 is bijvoorbeeld een prachtig metalen uithangbord van De Sierkan bewaard gebleven. Op andere plekken in de stad zijn nog tegeltableaus te vinden, zoals dit exemplaar op de gevel van het pand aan de Elandstraat 1.
De Landbouw
Een aantal boeren was ontevreden over de prijs die ze voor hun melk kreeg. Ze besloten een eigen melkinrichting te beginnen onder de naam ‘De Landbouw’. Ze bouwden een fabriek met winkel en melksalon en hadden al gauw meerdere vestigingen in Den Haag. In een melksalon stonden tafels en stoelen en konden de klanten genieten van frisse melk en andere melkproducten. Een van de winkels was op de hoek van de Stephensonstraat en de Beeklaan, zoals nog duidelijk zichtbaar is aan het fraaie tegelfries met de tekst ‘Naamloze vennootschap melkinrichting De Landbouw’. Boven de toegangsdeur zien we een tafereeltje van een melkende boer op het boerenerf.
Voor gezonden en zieken, melk van Van Grieken
In 1899 begon Hendrik van Grieken, een boerenzoon uit Mijdrecht, een melkhandel in de Schilderswijk. Deze wijk was toen in aanbouw, dus het aantal klanten groeide snel. Van Grieken leverde ook aan andere melkslijters. In 1937 was een groter pand nodig en verhuisde het bedrijf, dat inmiddels was uitgegroeid tot een complete zuivelfabriek, naar de Loosduinseweg. De klanten werden verleid met de verkoopslogan ‘Voor gezonden en zieken, melk van Van Grieken’.
Voormalig Haagse melkinrichting omgedoopt tot brasserie
Deze Haagse zuivelbedrijven zijn opgegaan in grotere organisaties. Maar ze zijn niet volledig uit het straatbeeld verdwenen. We kunnen nog steeds genieten van de mooie tegeltableaus en andere reclame-uitingen. En op de hoek van het Koningin Emmaplein 3 en de Constant Rebecquestraat is een voormalige melkinrichting van De Sierkan omgedoopt tot brasserie. Op de kaart staat voor elk wat wils en uiteraard kan de bezoeker hier ook terecht voor een glas melk. Leden van De Volharding kunnen met hun Hofpas bovendien profiteren van een aantrekkelijke aanbieding. Meer informatie: www.dehofpas.nl/Profile/de-sierkan
Over stadsgids Jacqueline Alders in Den Haag
Stadsgids Jacqueline Alders gidst u door Den Haag met wandelingen of fietstochten langs bekende en onbekende plekken. Jacqueline organiseert rondleidingen met diverse thema’s zoals: Haagse hoogtepunten, het huis van Oranje, vrede en recht en nog veel meer. Ze maakt ook wandelingen op maat. Meer informatie: www.ikgidsudoordenhaag.nl
Bron: ‘Het leven begint met melk’ – Geschiedenis van de zuivelindustrie in de Haagse regio. J.J. Havelaar en A.G. van der Horst-Voorn. – Uitg. Stichting Haags Industrieel Erfgoed – 2007
Uit Volharding Magazine nummer 3 Najaar 2018.
Als lid van CUVO/De Volharding ontvangt u het magazine 2 x per jaar in de bus.